CO PISZĄ INNI: Budzi się słowiańska solidarność. Już nie tylko Serbowie, ale i Czesi biorą stronę Rosji w konflikcie z Zachodem. Polecam ciekawy wywiad:

 

Jednym z najbardziej zauważalnych zjawisk 2014 roku w Czechach jest radykalny wzrost nastrojów prorosyjskich. Najbardziej wyraźne było stanowisko prezydenta Milosa Zemana. Ostro skrytykował on ukraiński Majdan, który jego zdaniem sprowokowały USA i UE. Postrzega on powrót Krymu do Rosji jako dziejową nieuchronność. Wzywał do federalizacji Ukrainy w świetle wojny w Doniecku i Ługańsku, do zrozumienia działań Moskwy. Podobnie wypowiadał się także jeden z wciąż najbardziej wpływowych i lubianych czeskich polityków, były prezydent Vaclav Klaus, znany z niezależnej i odważnej postawy. Także premier Bohuslav Sobotka walczył z zachodnimi sankcjami wobec Rosji nazywając je bezsensownymi. Społeczności biznesowe w Czechach głośno protestowały przeciwko ograniczeniom w handlu z Rosją. Miały miejsce publiczne protesty przeciwko sankcjom, a na czeskich blogach aż wrzało w obronie Moskwy... Co spowodowało ten prorosyjski trend w optyce czeskiego społeczeństwa i na ile jest on stabilny?Jiří Vyvadil, prezes czeskiego Towarzystwa Przyjaciół Rosji, b. senator i wiceminister sprawiedliwości Czech rozmawia w Pradze z Gajane Chanovą, dziennikarką ormiańsko-rosyjską:

 

Gajane Chanova:Jak wytłumaczyć ten czeski fenomen, ten prorosyjski trend na tle oficjalnej polityki UE? (Jak jen vysvětlit tento český fenomén, tento proruský trend na pozadí oficiální politiky Evropské unie?)

Jiří Vyvadil:Na początku tego roku, gdy tylko zaczął się ukraiński Majdan, nasza internetowa społeczność przyjaciół Rosji liczyła 100 osób, dziś jest ich 7600. Oprócz nas w Czechach istnieje wiele organizacji sympatyzujących z Rosją. Na przykład związek „Obywatele przeciwko faszyzmowi” i kilka innych. Oczywiście, tacy ludzie nie stanowią większości, a nawet nie 60%. Ale ich liczba rośnie, przez co czeska sytuacja jest zupełnie inna od polskiej.  (Já bych řekl, že na počátku tohoto roku, když vypukl Majdan, bylo v naší facebookové skupině sto členů – přátel Ruska. Dneska jich máme 7 600. Ale kromě toho existuje celá řada dalších skupin, například Občané proti fašismu, které opět sdružují lidi podobného směru. Takže si myslím, že ten počet, řekl bych, narůstá. Bohužel nemohu říct, že je to 60% populace. Myslím si ale, že jsme na tom podstatně lépe, než například v Polsku. )

Gajane Chanova:Okazuje się, że rosyjsko-ukraiński konflikt, Krym, wprowadzenie przez Zachód sankcji - to wszystko dodało Rosji czeskich przyjaciół?(Takže rusko-ukrajinský konflikt, Krym a sankce vyhlášené Západem, to všechno se zasloužilo o to, že přátel Ruska v České republice přibylo? )

Jiří Vyvadil: Jest to niezaprzeczalny fakt! Absurdalna, niebezpieczna konfrontacja, rozpoczęta przez Zachód przeciwko Rosji, wielu otworzyła oczy na to, co się tam dzieje, ukształtowała przekonanie, że z Rosjanami trzeba współpracować, liczyć się, jak z silnym graczem na arenie międzynarodowej. (To je nesporný fakt. Absurdní, nebezpečná konfrontace, kterou rozjel Západ proti Rusku, otevřela mnohým oči na podstatu toho, co se děje, zformovala přesvědčení, že s Rusy je třeba spolupracovat, brát na ně ohled jako na silného hráče na mezinárodní scéně. )

 

Gajane Chanova:Jak na kształtowanie takich nastrojów wpłynął prezydent Milos Zeman, już nazywany rusofilem?(Nakolik ovlivnil utváření podobných nálad prezident Miloš Zeman, ktereho zvou rusofil? )

Jiří Vyvadil: Chciałbym jednak zwrócić uwagę, i 10, i 15 lat temu nalegał on na kontakty biznesowe z waszym krajem, sprzeciwiał się liniom podziału między Wschodem a Zachodem. Ma on obszerne, szerokie spojrzenie na sytuację polityczną. Więc pan Zeman po prostu pozostaje wierny sobie. Na tle gradu krytyki pod adresem Rosji na pewno wygląda na „rusofila”, choć w rzeczywistości nim nie jest. Wiele osób dziś podziela jego wizję konfliktu na Ukrainie, jego odrzucenie antyrosyjskich sankcji. Wiadomo, że także premier Bohuslav Sobotka dołożył wiele wysiłków, aby na poziomie Brukseli wywojować wyjątki od sankcji dla czeskiego eksportu do Rosji produkcji budowy maszyn, przemysłu ciężkiego. On w ogóle groził zablokowaniem sankcji. W tym roku w Pradze i innych miastach odbyły się akcje w celu poparcia Rosji. Występujący tam politycy, ekonomiści mówili, że na Kreml środki te nie miały żadnego wpływu, one tylko zwiększają wśród Rosjan poparcie polityki Władimira Putina. Jednak wojna handlowa spowodowała znaczne szkody dla europejskiej gospodarki. Nawiasem mówiąc wiele jest podobnych nastroi także w sąsiednich Niemczech. Ludzie chcą zniesienia sankcji, a nie eskalacji konfrontacji, która może doprowadzić do gorącego konfliktu zbrojnego w Europie. (Musím podotknout: i před deseti, i před patnácti lety trval na obchodních vztazích s Ruskem, byl proti dělicím čarám mezi Západem a Východem. Má velký přehled o politické situaci. Takže je pan Zeman prostě věrný sám sobě. Na pozadí celé bouře kritiky na adresu Ruska samozřejmě vypadá jako rusofil, přestože jím v podstatě není. Mnozí dnes sdílejí jeho vidění konfliktu na Ukrajině, jeho nepřijetí protiruských sankcí. Je známo, že i premiér Bohuslav Sobotka vynaložil značné úsilí na to, aby na úrovni Bruselu vybojoval výjimky ze sankcí pro český vývoz strojírenské produkce a těžkého průmyslu do Ruska. Vůbec pohrozil zablokováním sankcí. V letošním roce se konaly v Praze a mnoha dalších městech akce na podporu Ruska. A politici a ekonomové, kteří tam vystupovali, hovořili o tom, že Kreml tato opatření nijak neovlivnila, mezi obyvateli Ruska pouze posilují podporu politiky Vladimira Putina. Zatímco evropské ekonomice způsobila obchodní válka zcela zjevně citelné škody. Podobné nálady ostatně panují i v sousedním Německu. Lidé chtějí zrušení sankcí, nikoli eskalaci konfrontace, která může vyústit ve skutečný válečný konflikt v Evropě. )

 

Gajane Chanova:Z której strony, zdaniem Czechów, zachodzi takie zagrożenie?(Kdo je podle mínění Čechů zdrojem takového nebezpečí? )

Jiří Vyvadil: Według najnowszych sondaży tylko 25% naszych obywateli wymienia Rosję jako źródło zagrożenia. Według moich odczuć większość uważa, że bezpieczeństwu Europy bardziej zagrażają Stany Zjednoczone, a nie Rosja. Ale takich badań oczywiście nikt nie przeprowadził i nie przeprowadzi, ponieważ mogą one dać zaskakujący wynik! (Podle nejnovějších průzkumů jen 25% našich občanů uvádí jako zdroj nebezpečí Rusko. Já mám dojem, že většina má za to, že bezpečnost Evropy spíš ohrožují Spojené státy, vůbec ne Rusko. Takové průzkumy ale samozřejmě nikdo nepořádal a ani pořádat nebude. Mohly by totiž přinést ohromující výsledek! )

 

Gajane Chanova:Czego by Pan nam wszystkim życzył na nadchodzący 2015 rok?(Co byste popřál všem nám v nadcházejícím roce 2015? )

Jiří Vyvadil: Tego samego, o czym mówiłem 20 lat temu. Rosja i Europa powinny stworzyć „wspólny europejski dom”. Musimy na nowo odzyskać siebie nawzajem, trzymać się razem w obliczu nowych globalnych wyzwań. Mam nadzieję, że rosyjskie władze mają wystarczająco mądrości, aby spokojnie przejść ten krytyczny moment w stosunkach z Zachodem. Życzę nam wszystkim pokoju w 2015 roku! (Totéž, co jsem přál i před dvaceti lety. Rusko a Evropa musí vytvořit „společný evropský dům“. Musíme k sobě opět najít cestu a navzájem se podporovat tváří v tvář novým světovým výzvám. Doufám, že ti, kdo jsou v Rusku u moci, budou natolik moudří, aby v míru překonali toto ožehavé období ve vztazích se Západem. Takže přeji nám všem v roce 2015 mír! )

 

BJ